پلاستیک و باکالیت هر دو پلیمرهای آلی هستند و وزن مولکولی بسیار بالایی دارند گرچه خواص و کاربردهای متفاوتی بین این دو وجود دارد. باکالیت اولین پلاستیک مصنوعی است و به دلیل کاربردهای همه جانبه آن به عنوان “مواد هزار کاربرد” شهرت دارد . انواع مختلفی از مواد پلاستیکی با خواص و کاربردهای منحصر به فرد وجود دارد.
در جامعه مدرن ما ، به تدریج مواد پلاستیکی جایگزین مواد سنتی ای مانند چوب، شیشه، سرامیک و … می شوند. باکالیت به دلیل خواص منحصر به فرد خود با سایر پلاستیک ها متفاوت است. تفاوت اصلی بین باکالیت و پلاستیک این است که باکالیت اولین پلاستیک گرماسخت تولید شده مصنوعی با مقاومت در برابر حرارت و عدم رسانایی الکتریسیته شناخته می شود .
در حقیقت باکالیت نوعی پلاستیک خاص با خواص منحصر به فرد و یک رزین فرمالدئید است. این پلاستیک اولین بار در سال 1907 توسط شیمیدان آمریکایی بلژیکی الاصل لئو هندریک باکلند به صورت مصنوعی تولید شد . اختراع باکالیت به عنوان یک نقطه عطف در شیمی در نظر گرفته می شود زیرا اولین پلاستیک تولید شده مصنوعی با خواصی مانند عدم رسانایی الکتریکی و مواد ترموست (پلیمر گرماسخت) به شمار می آید که در ساخت بسیاری از وسایل و تجهیزات پیرامون ما از تلفن، وسایل برقی و جواهرات گرفته تا تجهیزات پخت و پز و … مورد استفاده قرار می گیرد .
پلاستیک هم فراوان ترین ماده پلیمری و دارای طیف وسیعی از انواع مصنوعی و نیمه مصنوعی است و از فرآیند بسپارش بدست میآید. بسپارش نوعی واکنش شیمیایی است که در آن مولکولهای کوچک و ساده یا همان مونومر به یکدیگر می پیوندند و مولکولی بزرگ با جرم مولکولی چند برابری نسبت به مولکول اولیه ایجاد می کنند . پلاستیکها هم دستهای از بسپارهای افزایشی یا تراکمی محسوب می شوند .
استفاده از پلاستیک بسیار راحت و مقرون به صرفه است. در دنیای امروز ، پلاستیک جای بسیاری از مواد سنتی قدیمی مانند پنبه، سرامیک، چوب، سنگ، چرم، کاغذ، فلز و شیشه را گرفته و به خود اختصاص داده است .
سازندگان پلاستیک بر اساس خواص و کاربرد ، پلاستیک ها را به انواع مختلفی تقسیم کرده اند: پلی اتیلن ترفتالات (PET 1)، پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE 2)، پلی اتیلن کم چگالی (LDPE 4)، پلی وینیل کلراید (V3)، پلی پروپیلن (PP 5). )، پلی استایرن (PS 6)، انواع مختلف پلاستیک را تشکیل می دهند که هر دسته یک شماره کد اختصاصی را دربردارد .
تفاوت های اصلی میان پلاستیک و باکالیت
خواص باکالیت و پلاستیک:
باکالیت یک ماده پلاستیکی گرما سخت است ، جریان الکتریسیته را هدایت نمی کند، بنابراین می توان از آن به عنوان عایق استفاده کرد. باکالیت در برابر حرارت و اثرات شیمیایی مقاوم بوده و همچنین غیر قابل اشتعال است . این یک ماده ارزان قیمت است و نسبت به سایر پلاستیک ها انطباق پذیری بیشتری دارد .
کلمه پلاستیک یک کلمه یونانی به معنای “دارای قابلیت قالب گیری و شکل پذیری” است. پس قابلیت قالب گیری و شکل دهی آسان به شکل های دلخواه یکی از ویژگی های برجسته پلاستیک ها به حساب می آید . اما در بسیاری از پلاستیک ها خواص پیشرفته دیگری هم وجود دارد.
کاربردهای پلاستیک و باکالیت :
پلاستیک و باکالیت هر دو به عنوان مواد پلاستیکی شناخته می شوند . اما باکالیت به دلیل خاصیت غیر رسانایی و مقاومت در برابر حرارت بیشتر در محفظه های رادیویی و تلفن و عایق های الکتریکی کاربرد دارد . در باکالیت رنگ های مختلفی اضافه می شوند تا سایه های مختلف برای محصول نهایی به دست آید. هم چنین از این نوع پلاستیک در ساخت دسته های قابلمه، قطعات اتوهای برقی، دوشاخه و کلید برق، جواهرات، ساقه لوله، اسباب بازی های کودکان و سلاح گرم استفاده می شود .
باکالیت در اشکال مختلف ورقه ای ، میله ای و لوله ای برای کاربردهای مختلف و با نامهای تجاری گوناگون در بازار موجود است.
انواع مختلف مواد پلاستیکی برای کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد که در ادامه هرکدام از این کاربردها را برمی شماریم :
کیسه های پلی اتیلن (PE) : سوپرمارکت، بطری های پلاستیکی (ارزان)
پلی استر (PES) : الیاف، منسوجات
پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) : بطری های مواد شوینده پارچ های شیر و جعبه های پلاستیکی قالب گیری شده
پلی وینیل کلراید (PVC) : لوله های لوله کشی ، پرده دوش، قاب پنجره، کفپوش
پلی پروپیلن (PP): درب بطری های نوشیدنی، ظروف ماست
پلی استایرن (PS) : ظروف بسته بندی و مواد غذایی، ظروف پلاستیکی، لیوان های یکبار مصرف، بشقاب ها، کارد و چنگال، جعبه های سی دی و کاست.
پلی استایرن با ضربه بالا (HIPS) : آستر یخچال، بسته بندی مواد غذایی، لیوان های فروش.
در این مقاله از وبلاگ قالبسازی پارسا مهم ترین تفاوت ها و کاربردهای پلاستیک و باکالیت را برشمردیم . همانطور که قبلا هم گفتیم در زمان حاضر تزریق مواد پلاستیکی و استفاده از ظروف پلاستیک بسیار مقرون به صرفه می باشد .
قالبسازی پارسا همواره درصدد است با استفاده از تکنولوژی روز دنیا و با بهره گیری از مهارت و تجربه استادکاران خود همراه با افزایش دقت و کیفیت ، در کوتاه ترین زمان انواع قالب تزریق پلاستیک ، باکالیت و دایکست را به مرحله تولید برساند تا بتواند تمامی نیازهای شما مشتریان را پاسخگو باشد .